1. Pierwsze z nich to pozostawienie ocieplenia na etapie wykonania samej warstwy zbrojącej, a drugie to tynkowanie, ale z zachowaniem określonych zasad i sposobów. W pierwszym przypadku należy dodać, że warstwa zbrojona nie powinna być pozostawiona na okres zimowy bez dodatkowego zabezpieczenia. W takich sytuacjach zalecane jest zastosowanie podkładu tynkarskiego, którego powłoka zapewni użytemu klejowi ochronę przed działaniem czynników atmosferycznych i przede wszystkim hydrofobowość. Należy w tym celu zastosować ATLAS Cerplast – o ile ostateczną wyprawą ma być tynk mineralny lub akrylowy.
2. Zastosowanie tynku dyspersyjnego, którego skład można zmodyfikować odpowiednim dodatkiem chemicznym, w celu przyspieszenia procesu wiązania. Czasami bowiem nie ma możliwości przerwania prac, z różnych powodów, choćby rosnących kosztów wynajęcia rusztowań czy uciekających terminów firmy wykonawczej. Dlaczego tynk dyspersyjny, a nie cementowy? Jego skład najłatwiej poddaje się modyfikacji, a sam proces wiązania można znacznie przyspieszyć za pomocą odpowiednich dodatków chemicznych. Dodatkiem, o którym mowa, jest ATLAS Eskimo. Dodaje się go do tynku lub farby bezpośrednio przed użyciem. Jego zastosowanie powoduje przyspieszenie pierwszego etapu procesu wiązania wyrobów dyspersyjnych – odparowania wody z nałożonego materiału. Nałożony materiał szybciej (już po około 6-8 godzinach) uzyskuje odporność na nagłe ochłodzenie lub opady.

Osłony i siatki

W zależności od potrzeb, aby zabezpieczyć świeży tynk lub powłokę malarską przed nagłym pogorszeniem pogody i warunkami atmosferycznymi, zawsze warto zastosować osłony na rusztowania. Najczęściej  stosuje się w tym celu siatki osłonowe, są one jednak skuteczne jedynie do ochrony przed intensywnym nasłonecznieniem, opadami oraz możliwością zabrudzenia świeżej powierzchni zanieczyszczeniami unoszonymi przez wiatr.

Na rusztowaniach często widoczne są również plandeki oraz prowizoryczne namioty z folii budowlanej. Wykonawcy czasami używają także nagrzewnic wstawianych na rusztowanie zabezpieczonych folią lub plandekami, których zadaniem jest podwyższenie panującej tam temperatury. O ile dla pracowników jest to na pewno korzystne rozwiązanie, o tyle dla świeżo nałożonych tynków lub farb może mieć zgoła odmienny skutek. Może bowiem spowodować nadmierne, powierzchniowe przeschnięcie tynku, czyli innymi słowy jego wyschnięcie, a nie związanie. Wyższa temperatura pod folią lub plandeką w stosunku do otoczenia może też prowadzić do skraplania się na ich powierzchni wilgoci i podwyższenia wilgotności powietrza. Ponieważ tynki dyspersyjne wiążą między innymi poprzez odparowanie z nich wody, wysoka wilgotność otoczenia może dodatkowo ten proces spowolnić.

MUROWANIE I BETONOWANIE PRZY OBNIŻONYCH TEMPERATURACH

Uważa się, że najgorszy do zamarznięcia jest okres dojrzewania betonu od chwili określanej jako początek wiązania do momentu, kiedy osiągnie on wytrzymałość krytyczną. Wymaga się, aby beton w momencie pierwszego zamarznięcia wykazywał wytrzymałość co najmniej 5 MPa¹ (norma PN-EN 1370).

• Temperatury od +1˚C do +10˚C nie mają szkodliwego wpływu grożącego uszkodzeniem betonu w konstrukcji i obniżeniem jego jakości, jednakże powodują, że procesy wiązania cementu w betonie i twardnienia betonu przebiegają wolniej. Beton w takich warunkach temperaturowych nie osiąga właściwej wytrzymałości na ściskanie w przewidzianym normą okresie 28 dni.
• Temperatury mniejsze od 0˚C mają szkodliwy wpływ na „młody beton”. Niszczenie mikrostruktury twardniejącego betonu występuje przy temp. określanej jako temp. krytyczna, dla której w betonie zamarza ok. 50% wody. Waha się ona od -1˚C do -5˚C. Zamarzająca woda w porach betonu zwiększa objętość o około 10%. Powoduje to naprężenia wewnątrz betonu, które mogą być przyczyną chociażby spękań. Destrukcja betonu zależy od stopnia nasycenia wodą. Ilość uszkodzeń zwiększa się w przypadku cyklicznego zamrażania i rozmrażania  betonu.

Szkodliwość zamarzającej wody przy obniżonych temperaturach przejawia się na kilku płaszczyznach:

• tworzy kryształy, które po stopieniu się pozostawiają pustki obniżające wytrzymałość betonu,
• zwiększa objętość o około 10%, co może doprowadzić do spękań i rys w wyniku powstawania naprężeń przekraczających wytrzymałość młodego betonu,
• nie może brać udziału w procesie hydratacji cementu.

Istnieje szereg sposobów na utrzymanie właściwej temperatury betonu, np. stosowanie ciepłej wody zarobowej, ogrzewanie, a także stosowanie specjalnych dodatków – domieszek.

Domieszki 

Powszechnie nazywane są przeciwmrozowymi (w aktualnej systematyce wprowadzonej normą PN-EN 934-2 takie domieszki nie są zdefiniowane²). Dostępne są w postaci płynów lub proszków przeznaczonych do modyfikacji właściwości materiałów budowlanych bezpośrednio przed ich użyciem na miejscu budowy. Ich działanie polega na obniżeniu temp. zamarzania wody w świeżym betonie, zmniejszeniu ilości wody zarobowej przy zachowaniu przyjętej konsystencji, przyspieszeniu wydzielania się ciepła hydratacji cementu i podwyższeniu temperatury betonu.

Wodoodporność a mrozoodporność

Wodoodporność oznacza, że dany materiał jest odporny na działanie wody, co należy rozumieć jako sytuację, w której materiał nie traci swoich parametrów technicznych, zwłaszcza przyczepności i wytrzymałości pod wpływem działania wody. Dodać należy, że dotyczy to również trwałego zawilgocenia. Mrozoodporność jest bardzo blisko powiązana z wodoodpornością  i oznacza, że dany materiał jest odporny na przemienne  cykle zamarzania i odmarzania związane ze zmianami temperatur. Na koniec jeszcze jedna istotna sprawa – oba terminy odnoszą się do parametrów materiału w stanie związanym i utwardzonym. Sytuacja wygląda bowiem zupełnie inaczej w przypadku materiału świeżo zastosowanego, który nie uzyskał jeszcze zakładanych parametrów technicznych.

ATLAS ESKIMO  – dodatek przyspieszający wiązanie tynków i farb

WŁAŚCIWOŚCI:

• Zalecany podczas malowania i tynkowania o okresie jesienno-wiosennym.
• Umożliwia tynkowanie i malowanie przy temperaturze 0°C i w podwyższonej wilgotności powietrza (do ok. 80%).
• Łatwy do użycia – jest gotowym, płynnym dodatkiem aplikowanym do materiału bezpośrednio przed jego użyciem na elewacji, bez problemu miesza się z masą tynku lub farbą.
• Neutralny dla pozostałych właściwości materiału – nie powoduje obniżenia wytrzymałości ani pogorszenia jego właściwości użytkowych już po związaniu. Nie zmienia koloru zaprawy.

Rodzaje modyfikowanych materiałów:
• tynki akrylowe ATLAS CERMIT
• tynki silikatowe ATLAS SILKAT
• tynki silikonowe ATLAS SILKON
• farby akrylowe ATLAS ARKOL E
• farby silikatowe ATLAS ARKOL S
• farby silikonowe ATLAS ARKOL N i FASTEL NOVA.

1. Norma PN-EN 1370 Wykonywanie konstrukcji z betonu
2. PN-EN 934-2 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Część 2: Domieszki do betonu.Definicje, wymagania, zgodność, oznakowanie i etykietowanie.

Artykuł ukazał się w magazynie ATLAS fachowca, numer 4 wrzesień 2015 (20)